Mensalder spjarar sig

Mensalder í Húsum spjarar sig. Hann kom á götuna nú í vikubyrjun og er búinn að halda tvö partí sem bæði væru mjög vel heppnuð. Núna rétt áðan voru 50 manns að yfirgefa bókakaffið okkar á Selfossi og flestir með bók í hendinni. Myndirnar hér á síðunni eru aftur á móti frá fyrra teitinu sem fór fram í MM á Laugavegi, ljósmyndari var vitaskuld Egill Bjarnason.

Fyrir þá sem heima sátu datt mér í hug að birta einn kafla úr bókinni. Þessi er framarlega í bókinni. Mensalder eldri hefur legið rúmliggjandi í sút yfir konumissi. Bræður hans koma í heimsókn og hafa tíðindi að segja.

Kaflinn heitir Gull.

 ----

– Gull!

– Grjótharðir og skínandi gullpeningar, sagði Eiríkur, sá yngri

og leit hróðugur til Odds bróður síns sem fyrstur sagði þetta

voðalega orð í þessu húsi.

Þeir voru komnir aftur, fjallabræðurnir Eiríkur og Oddur, að

telja kjark í litla bróður sem lá hér enn, úfinn og kviðdreginn

undir brekáni og gærusnepli. Hann var tómur til augnanna eins

og hann hafði nú verið í heilar átta vikur. Allt frá því hún

rjátlaðist af honum óraunveruleikakenndin sem greip allt hans

æði við fráfall hennar. Mitt í hirðingu, kistusmíði og sykur útveg -

unum hafði hann ekki fundið til neins en svo kom tvíeflt allt það

sem erfiði lífsins hafði tekist að fergja.

Þeir voru hér inni á gólfi hjá honum, fullir af bjartsýni og

skýjaborgum, með stjörnur í augunum. Fullir ef þeir hefðu ekki

strammað sig af andspænis bróður sem var karlægur af sorg og

þegjandalegri matselju. Þennan dag voru þau samtaka í

þegjanda hættinum og spurðu einskis, kunnu engin tíðindi að

segja, en þeir Oddur og Eiríkur spunnu smám saman fram

ævintýri sem hlotnast myndi öllum lýðnum. Kóhill hét hann,

útlenskur maður í skósíðri kavíu, sem nú fór um sveitir og bauð

í sauði sem hann flutti lifandi til frálags í útlöndum. Hann hafði

verið á Rangárvöllunum í vikunni og rekið þaðan tuttugu sauði,

allt metfé sem fékkst greitt út í hönd með gullpeningum. Engin

innskrift, enginn þjófnaður. Nú þurfti enginn að hugsa lengur um

vesturferðir eða vorsult, hvað þá kaupmannsskuldir. Menn sem

ættu gull gætu allt. Þess yrði kannski skammt að bíða að það yrði

kaupmaðurinn sem skuldaði þeim en ekki öfugt. Var hann

kannski ekki kominn á heljarþrömina, sá danski á Bakkanum?

Eiríkur hafði selt þá þrjá sauði sem hann átti með áratölunni

og ætlaði sér til skurðar á þessu hausti. Oddur var svo óheppinn

að hans voru allir innan við hraun þegar karlinn kom.

– Hann lofaði að koma aftur að ári og þá verða þeir sko til

taks og það verður ekki nokkrum sauð slátrað í vetur, söng í

Oddi eins og hann þyrfti á því að halda að sannfæra sjálfan sig

um endurkomu þessa galdramanns.

– Margur hefur nú beðið síns endurlausnara árlangt og ævina

út, skaut matseljan snöggt inn í og grúfði sig ofan í prjónana.

Hún var forviða á sjálfri sér að hafa í sama orðinu guðlastað og

rifið kjaft við gullmenn þessa.

– Ekki ...

En áður en nokkur fengi að vita hvað Eiríkur ætlaði sér að

segja um endurlausnarann var eins og snögghitnaði í bóndanum.

Kannski bara við tilhugsunina um að þurfa að verja sína

matselju í öllum þessum fyrirgangi.

– Hvurn andskotann ætlarðu þá að éta, Oddur bróðir, ef þú

skerð ekkert ofan í þig út af þessu gulli? Ekki éturðu gullið,

umsum sums og andskotinn.

Matseljan gerði sér til erinda að skjótast út úr baðstofunni að

sækja kaffidrukk ofan í gesti, enda fann hún á sér veðrabrigði í

baðstofunni.

– ... og haldiði að ég ali hér sauði á mýrlendinu, angurgaparnir

ykkar, heyrði hún blessaðan húsbóndann setja ofan í við gestina

sem töluðu nú báðir í senn um að sauði mætti reka til fjalls og

að lifa mætti á skreið og baunum úr kaupstaðnum. Úr því

útlendingar vildu éta sauðina þá yrði bara svo að vera.

– Hvað veistu að þeir éti þá, þessir andskotar? Kannski selja

þeir þá ofan í námur eins og þeir ku gera við klárana og sagt er

frá í blöðunum, þessir helvítis þrælar.

– Sussu, sussu. Það held ég nú hann Zakarías minn fari ofan í

námu svona sver og þver sem hann er. Nei, hann verður nú étinn

af einhverjum herramanninum úti þar með ertum og sultutaui,

það sagði hann mér hann Guðmundur skáldi sem túlkaði fyrir

Kóhill.

– Og fyrir þetta ætlarðu að svelta ykkur þarna uppi í

hundsrassi, svo fíniríisfólk í útlandinu eigi eitthvað með sult unni

sinni, sagði Mensalder saltvondur, stökk upp úr fletinu

kviknakinn og snaraði langbrók af dvergbita.

– Æi, farðu með þessar hreðjar frá andlitinu á mér, kumraði í

Oddi um leið og hann tók fram glerið. Honum var stórum létt að

hafa þó ræst bróður sinn fram úr, hvað sem liði Kóhill og öðrum

þeim endurlausnurum sem beðið væri.

Þannig varð gull þeirra fjallabræðra og umræða um sultutau í

út löndum til að hrífa hinn syrgjandi burt úr veruleika sorgarinnar

inn í óraunveruleika hvunndagsins.

Næstu ár söfnuðu bræðurnir á Vatnafjöllum gulli í hand -

raðann við vaxandi angist, beittu upp skóga sína og fjölguðu

sauðum. En Mensarnir í Moldartungu létu matselju sinni eftir að

elda ofan í sig alla sína holdrýru mýrarsauði og sáu aldrei gull

nema sem mont í annarra lófum.

  

Athugasemdir

[Valgeir Matthías Pálsson (IP-tala skráð) 8.9.2012 kl. 17:39]

Áhugaverð lsening Bjarni minn, góði bloggvinur.