Eru til vinstri stjórnir?

(Grein Kjartans Kjartanssonar í Morgunblaðinu 20. mars 2013) 

Þó að fólk kunni að greina á um ýmis verk, verkleysur og vitleysur núverandi ríkisstjórnar eru líklega flestir á einu máli um það - og ekki síst stjórnin sjálf - að hún er vinstristjórn.

En er eitthvað sem réttætir slíka flokkun og nafngift? Kommúnistaflokkur Íslands er löngu liðin tíð og það eru 60 ár frá því Alþýðuflokkurinn - (Samfylking?) - barðist fyrir þjóðnýtingu flestra fyrirtækja, miðstýrðu tilskipunarhagkerfi og áætlunarbúskap.

Svokallaðar vinstristjórnir hafa komið og farið hér á landi frá 1927. En eiga þær allar svo mikilvæg sameiginleg einkenni að það réttlæti þann vafasaman heiður að setja þær í ruslflokkinn »vinstristjórnir«?

Auðvitað hafa skoðanir og áherslur vinstrimanna breyst mikið frá því fyrir heimskreppu 1929. Þeir eru ekki lengur að »berjast« fyrir eyrarkarla og uppflosnaða bændur í bæjarvinnunni. Það myndi t.d. hljóma eins og broslegt öfugmæli að kalla núverandi ríkisstjórn eða borgarstjórn Jóns Gnarr »stjórn hinna vinnandi stétta«. Það sást best á því þegar vinnandi fólk í íslenskum sjávarútvegi, víðs vegar um land, kom algallað á Austurvöll til að mótmæla aðför stjórnarinnar að greininni, en listaspírur og latteliðið í 101 kom stjórninni til aðstoðar og mótmælti mótmælendum.

En þó að áherslur breytist og skipt sé um nöfn og kennitölur á flokkum og fylkingum, hefur eitt megineinkenni vinstrimanna ekkert breyst. Þess vegna heita vinstristjórnir »vinstristjórnir« og þess vegna eru þær allar slæmar - aðeins misslæmar.

Stjórnmálaskoðanir flestra vinstrimanna byggjast á ofur einfaldri samfélagssýn sem þess vegna er óraunsæ. Vinstrimenn hafa lengst af litið á samfélagið eins og Matador-spil: tiltölulega einfalt og lokað kerfi endanlegra verðmæta þar sem sú regla gildir alltaf að eins dauði sé annars brauð. Þeir hafa fæstir velt fyrir sér hugmyndum um sjálfsprottið skipulag, samkeppni aðferða sem oft er okkur ómeðvituð, eða hugmyndum um það hversu brotakennd þekking okkar er og ótrúlega dreifð um samfélagið. Einfeldni þeirra gerir þá sannfærða og sannfæringin kallar fram vandlætingu og hroka. Síðan böðlast þau áfram með samsæriskenningar í farteskinu sem náð hafa flugi í heitum pottum og á kaffihúsum. Þegar svo til kastanna kemur rekast ríkisstjórnir þeirra á endalausa veggi: veggi meirihlutaviljans, eða mannréttinda, eða eignarréttar, eða stjórnarskrár, eða sérfræðingaálits.

Núverandi ríkisstjórn sem nú liggur banaleguna - södd lífdaga - er skólabókardæmi um slíka vinstristjórn. Henni hefur að vísu tekist að koma hér á skattheimtu sem Íslendingar munu aldrei samþykkja, en henni hefur sem betur fer mistekist nánast allt annað.

Að því leyti er henni ekki alls varnað. 

[e-mail]