Er sveitarfélagið Árborg á hausnum?

Sveitarfélagið Árborg sýnir umtalsverð batamerki í fjárhag í ársreikningi 2009 sem nýlega var lagður fyrir bæjarstjórn. Bæjarsjóður hefur vitaskuld ekki farið varhluta af hruni fjármálakerfisins þjóðarinnar og gengislækkun krónunnar. Þrátt fyrir þetta er framtíðarstaða sveitarfélagsins sterk og allt tal um að bæjarfélagið sé komið að fótum fram tilhæfulítill áróður.

Hjá Sambandi íslenskra sveitarfélaga er á hverju ári gefin út árbók um fjárhagsstöðu sveitarfélaga í landinu og þar eru þau flokkuð í fjóra flokka. Í þeim fyrsta er höfuðborgin sem hefur algera sérstöðu vegna stærðar. Þá koma hin sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu, síðan svokölluð vaxtasvæði og loks aðrir. Árborg tilheyrir vaxtarsvæðinu og það er fljótsagt að á því öllu hefur verið erfið fjárhagsleg staða eftir brotlendingu. Að meðaltali er tap sveitarfélaga á vaxtarsvæðinu árið 2008 um 25% af rekstri. Þar sker Árborg sig ekki úr nema þá fyrir að hafa fylgt þeirri skynsamlegu stefnu að halda á eigin hendi veitumannvirkjum, skólum og öðrum fasteignum.

En aðal atriði er að í rekstri Árborgar eru ekki duldar skuldbindingar eins og verður þar sem sveitarfélög selja frá sér eignir og skuldbinda sig í staðin til leigugreiðslna til langrar framtíðar. Það eru aftur á móti viðurkennt að í ársreikningum Árborgar og fyrirtækja sveitarfélagsins eru duldar eignir sem ekki eru metnar á markaðsvirði. Þetta á einkanlega við um hitaveitu bæjarins sem ein og sér gæti dugað til að greiða upp nær allar skuldir Árborgar.

Vegna þessa er það leikur að tölum þegar talað er um að Sveitarfélagið Árborg verði á næstu misserum tæknilega gjaldþrota. Staðreyndin er sú að ef haldið verður áfram á þeirri braut að sveitarfélagið eigi sjálft sínar fasteignir og jafnframt gætt sparsemi og varfærni í rekstri mun Sveitarfélagið Árborg feta sig út úr taprekstri á komandi kjörtímabili.

Sveitarfélagið Árborg er ekki meðal þeirra mörgu sveitarfélaga landsins sem Eftirlitsnefnd félagsmálaráðuneytisins hefur undir smásjá sinni og ekkert nálægt því að lenda þar. Það er ekki sjálfgefin niðurstaða þegar horft er til þeirrar gríðarlegu þenslu og síðan brotlendingar sem hér hefur orðið á byggingamarkaði. Hér eru meðaltekjur íbúa líka lægri en í nokkru öðru sambærilegu sveitarfélagi og félagsleg aðstoð stór afar útgjaldaliður.

(Birt í Sunnlenska fréttablaðinu 29. apríl 2010)