Ég hefi ekki skipt um skoðun í kvótamálum

Það er rétt að ég haldi því sérstaklega til haga á þessari bloggsíðu að ég hefi EKKI skipt um skoðun í kvótamálum Íslendinga. Með því er ég ekki að segja að ég skipti aldrei um skoðun á nokkrum hlut en ef að það gerist þá gerist það hjá mér eins og forvera mínum Jörundi Brynjólfssyni alþingismanni, hann snerist að ráði Hriflu Jónasar, en hann snerist afar hægt.

Það sem ég sagði á Alþingi fyrir nokkrum vikum er í fullu samræmi við það sem ég hefi sagt undanfarnar vikur. Á Alþingi snerist umræðan, bæði í þingsal og nefndafundum, m.a. um það hvort það ætti yfir höfuð að taka eitthvert mark á Hafrómönnum og í mínum er það ekkert vafamál.

Ríkisútvarpið fjallaði all gassalega um þetta mál í hádegisfréttum sl. föstudag en leiðrétti þá frétt með viðtali við mig að kveldi sama dags.  Ég fjallaði svo aðeins nánar um málið í grein í Blaðinu í gær laugardag sem ég læt flakka hér:

 

Bjarni Harðarson skrifar:

Hvað þýðir ráðgjöf Hafrannssóknarstofnunar?

Hvenær fara stjórnmálamenn að tillögum ráðgjafa sinna og hvenær gera þeir það ekki? Sá sem hér skrifar hélt því fram fyrir nokkrum dögum að sjávarútvegsráðherra hefði ekki átt að ganga jafn langt í niðurskurði þorskveiðiheimilda og lagt er til í tillögum Hafrannsóknarstofnunar.

Samt tel ég að við höfum ekkert annað við að miða í mati okkar á lífríkinu en niðurstöður vísindamanna Hafrannsóknarstofnunar og verðum að fylgja þeirra ráðgjöf. Hvernig er þetta samrýmanlegt, spyr meðal annars fréttastofa útvarps og gerir reyndar úr því mikinn úlfaþyt að undirritaður tali tungum tveim. Ekkert er fjær sanni.

 

Pólitískt mat til varnar auðlindinni

Hafrannsóknarstofnun leggur til að þorskkvótinn verði skorinn niður í allt að 130 þúsund tonn. Stofnunin leggur einnig áherslu á að þetta sé meðal annars afleiðing af því ráðgjöf hennar hafi ekki verið fylgt út í æsar sem ég held að sé nokkurt sannleikskorn í.

Oft hefur verið lag að skera kvótann niður jafn mikið og stofnunin hefur lagt til án þess að horfi til landeyðingar heilla héraða og gjaldþrota fjölda útgerða. Niðurskurðartillögur hafa ekki alltaf verið svo róttækar en þeim hefur samt ekki verið fylgt. Engu að síður er ekkert vafamál að þáverandi sjávarútvegsráðherrar hafa farið eftir ráðgjöf Hafró og síðan lagt á þá ráðgjöf pólitískt mat. Stundum rétt og oft rangt eins og gengur.

Þau börn eru vissulega til í landinu sem telja að hið pólitíska vald sé iðulega til ills og best sé að láta embættismenn ráða öllu en það kerfi var eiginlega fullreynt í gömlu Sovétríkjunum og er nú í frekar dapurlegri endurnýtingu suður í Brussel. Nóg um það.

Hlutverk ráðherra í ríkisstjórn landsins er ekki að stimpla orðalaust tilskipanir embættismanna. Hvorki í sjávarútvegi eða einkavæðingu orkufyrirtækja. Í tilviki þorskkvótans má niðurskurður aflaheimilda aldrei verða meiri en kerfið þolir. Það leiðir einfaldlega af sér aukið brottkast, aukið stríð milli útgerðar og stjórnvalda og verri umgengni um auðlindina. Sérfræðingar Hafrannssóknarstofnunar hafa lagt áherslu á það í sínum málflutningi að umgengnin sé í heildina góð og kerfið virki í aðalatriðum. Þeir vita manna best hversu mikils virði það er. Það er mikil hætta á að nýleg ákvörðun ráðherra hætti þeim árangri sem náðst hefur í stjórn fiskveiða og það er mjög alvarlegt. Þar hjá eru 20 þúsund tonn smáræði.

Sjávarútvegsráðherra bar að taka ráðgjöf Hafrannssóknarstofnunar alvarlega og ganga eins langt í niðurskurði aflaheimilda og frekast var unnt. En ekki lengra. Mat Framsóknarmanna og fjölmargra annarra var að ekki væri fært að fara neðar en í um 150 þúsund tonn. Vitaskuld munu sérfræðingar Hafrannsóknarstofnunar aldrei leggja slíkt pólitískt mat á það hvaða leiðir eru færar. Það er hlutverk ráðherra og er bæði kjarklaust og ábyrgðarlaust af honum að víkja sér undan því hlutverki.

 

Þorskurinn ekki á grænni grein

Það er líka mikill misskilningur að framtíð þorskstofnsins sé tryggð með því að fara alfarið eftir tillögum Hafrannsóknarstofnunar enda hefur sú stofnun ekki gefið nein slík loforð. Það eru mjög margir samverkandi þættir sem ráða vexti fiskistofna og margt bendir til að fjölgun á hval í sjónum sé þar ráðandi þáttur.

Hvalurinn við Ísland étur þegar margfaldlega það sem við mennirnir veiðum, bæði af þorski og æti hans. Það samrýmist fyllilega þeim upplýsingum sem Hafrannsóknarstofnun hefur gefið út að aukin sókn í hvalinn gefi jafnframt færi á meiri þorskveiði en ella. Hitt er alveg óvíst að nokkru muni í vexti þorskstofnsins um þær bröndur sem við látum nú kjurar hvalnum einum til matar.

 

Athugasemdir

[Gunnar Skúli Ármannsson, 15.7.2007 kl. 16:30]

Þau vísindi sem Hafró stundar hafa ekki gagnast neinum þorsktofni hingað til. Því eru þau vísindi fullreynd. Hvatir að þessum niðurskurði koma þorskinum lítið við heldur hagfræðilegri samþjöppun á útgerðum. Miklu frekar ættum við að stofna björgunarsveit fyrir smáútgerð á Íslandi frekar en þessa helgislepju að vera að bjarga einhvejum þorsktittum.

[Sigurjón Þórðarson, 15.7.2007 kl. 17:37]

Bjarni mér finnst það eðlilegasta og besta mál að gaumgæfa öll rök og skipta þá um skoðun ef að ný rök eða reynsla gefur til kynna að það beri að venda. 

Mér finnst staða Samfylkingarinnar vægast sagt ömurleg í sjávarútvegsmálum en fyrir kosningar þá boðuðu frambjóðendur hennar s.s. sr. Karl Matthíasson breytingu á óréttlátu kerfi sem hann sagði að hafi rústað sjávarbyggðunum.  Eftir kosningar þá verða bæði Karl Matthíasson þingmaður og Össur Skarphéðinsson ráðherra byggðamála uppvísir að því að svara í engu málefnalegri gagnrýni á gerræðislegar ákvarðanir ríkisstjórnarinnar sem munu án nokkurs efa ganga nærri einstaklingsútgerð á Íslandi.  Í stað þess að gera eins og þeir lofuðu fyrir kosningar að breyta kerfinu þá standa þeir dyggan vörð kerfi sem ekki er að virka.

Sérkennilegast þótti mér að frétta af því að Karl Matthíasson varaformaður sjávarútvegsnefndar hefði tekið þátt í því að koma í veg fyrir að Jón Kristjánsson fiskifræðingur fengi að koma á fund sjávarútvegsnefndar Alþingis. 

[Sigurgeir Jónsson, 15.7.2007 kl. 21:30]

Krafa pólitískra alþingismanna um að þeir og framkvæmdavaldið,ríkisstjórnin eigi að koma beint að ákvörðunum um nýtingu náttúruauðlinda er röng og hefur ekki skilað neinum árangri.Var stjórn Hafró kölluð fyrir sjávar útvegsnefnd.Ef alþingi eða ríkisstjórn telja sig geta tekið ákvarðanir um nýtingu sjávarauðlinda þá geta þessir aðilar allt eins stjórnað seðlabankanum, sem allir eru sammála um að gangi ekki upp.Jón Kristjánsson átti ekkert erindi á fund sjávarútvegsnefndar, hann hefur ekki skilað neinum árangri fyrir Færeyinga og ekki annað vitað en þeir séu búnir að reka hann.

[Sigurjón Þórðarson, 15.7.2007 kl. 23:33]

Ég vil taka það fram vegna athugasemdar Sigurgeirs um vandaða vinnu Jóns Kristjánssonar í Færeyjum að hann er ekki óumdeildur þar frekar en hér á landi. Ég þekki ágætlega til í Færeyjum og veit hvernig línur eru þar til afstöðu til ráðgjafar Jóns Kristjánssonar. Það má segja að sjómenn og útgerðarmenn og þeir sem eru nátengdir útveginum taki undir hans sjónarmið og kenningar og telja margir að hann hafi verið mikilvægur þáttur í að bjarga færeyskum sjávarútvegi frá því að lenda í svipuðum hremmingum og islenskur sjávarútvegur.  Þeir sem hafa verið hinum megin við víglínuna eru fræðingar sem horfa á lífríki hafsins út frá reiknisfræðilegri fiskifræði og eru úr sama "skóla" og þeir sem ráða för nú á Hafró og hafa stýrt "uppbyggingarstarfi" liðinna áratuga.

Hér á Íslandi hafa útvegsmenn ekki tekið undir með Jóni og er það fyrst og fremst vegna þess að útgerðarmenn hafa "eignast" ákveðna hlutdeild í því mengi sem Hafró segir áð sé til skipta.  Önnur ástæða er sú að útgerðarmenn og fulltrúar sjómanna hafa verið fengnir að vinnu við að útbúa ýmsa reglur s.s. aflareglu þar sem forsendan er reiknisfræðilegri fiskifræði.

Jón Kristjánsson er vel metinn hjá útgerðar og sjómönnum í Bretlandi og ég veit ekki betur en að hann komi að ráðgjöf í Skotlandi, Norður Írlandi og Írlandi en það má vera að rétt sé að enginn sé spámaður í eiginn föðurlandi.

[Sigurður Þórðarson, 16.7.2007 kl. 00:18]

"Ég hefi ekki skipt um skoðun í kvótamálum"

 "Þá er nú líklega kominn tími til".  Bjarni, þú ættir að lesa ágæta grein eftir formanninn þinn í Mbl í gær. Mér verður stundum  hugsað til hennar ömmu minnar sem var mikill spekingur en hún var vön að segja að: "Góðir hlutir gerðust hægt"  &  "Allt væri gott sem endar vel".    Vonandi getum við  orðið ásáttir  um  það.

[Hallgrímur Guðmundsson, 16.7.2007 kl. 02:14]

Tilvitnun í þín skrif Bjarni. " Hafrannssóknarstofnunar hafa lagt áherslu á það í sínum málflutningi að umgengnin sé í heildina góð og kerfið virki í aðalatriðum. Þeir vita manna best hversu mikils virði það er" Tilvitnun líkur. Bjarni villt þú rökstyðja þetta? Hvað er að virka svona vel í aðalatriðum? Bíðið við hverju missti ég af? Hverju var Hafró að átta sig á? Hefur einhver orðið var við að aðferðir Hafró virki yfir höfuð? Staðreyndirnar öskra úr öllum hornum, árið 1983 lagði Hafró til að veidd yrðu 350.000 tonn af þorski, árið 2007 lagði Hafró til að veidd yrðu 130.000 tonn, ef veitt yrði meira væri líklegt að stofninn myndi hrynja. Stórkostuleg virkni í aðalatriðum, 220.000 tonnum minni ráðgjöf. Hverslags andskotans þvæla er í gangi, ef menn telja þetta vera fína virkni í aðalatriðum? Er alveg sama hvaða andskotans drulla er mölluð saman? Hún er kokgleypt með haus, sporði, og roði steinþegjandi og hljóðalaust, án nokkurra krafna um útskýringar á vitrænu tungumáli

[Sigurgeir Jónsson, 17.7.2007 kl. 13:27]

Það gengur ekki upp að segja að allt sé yfirfullt af þorski í sjónum,og bæta svo við þegar menn eru réttbúnir að sleppa setningunni að allt sé fiskveiðistjórnuninni að kenna.Nýjasta útgafan af bulli sem kemur frá félögum Jóns Kristjánssonar er að vegna þess að til eru margir þorskstofnar við Ísland þá sé ekki hægt að gefa út heildarkvóta í þorski.Þetta kalla þeir fiskifræði sjómannsins.Helst er á þeim að skilja  að gefa eigi út kvóta fyrir hvern fjörð, eða ekkert tiltekið aflamagn sem megi veiða og menn meigi þá væntanlega ekki fara út fyrir fjarðarkjaftinn.Að halda slíku bulli fram er nýtt fyrir mér að kalla þetta fiskifræði sjómannsins, og hef  ég verið sjómaður í 47 ár.

[Hafsteinn Viðar Ásgeirsson, 17.7.2007 kl. 14:26]

Ég get nú ekki séð að þessi 47 ár hafi búið til mikið í hausnum á honum Sigurgeir og dettur helst í hug að hann hafi misritað og þetta gæti átt að vera 87 ár og kallinn sé orðinn elliær. En svo mikið er víst að hann veit ekki mikið um álit Færeyinga á Jóni Kristjánssyni og hans vinnu fyrir þá, miðað við þvaðrið sem frá honum kemur um það.

Ég veit svo ekkert hvar Sigurgeir þessi er að róa þessa dagana, en allir sem ég hef heyrt í segja mér að það sé mikill þorskur við landið, en hann sé ekkert endilega þar sem menn eiga að venjast honum miðað við dagatalið, en það er nú algengt eins og við vitum.