Mútuhneykslin og bankaflokkarnir

Spillingarumræðan á Íslandi slær ný met með hverri viku og nú er komið að ákveðnum upphafsreit þegar REI málin koma aftur upp á yfirborðið. Þar reyndu Jón Ásgeir og félagar að bjarga vonlausu viðskiptaveldi með gripdeildum í orkufyrirtækjum Reykvíkinga.

Það þarf enginn að láta sér detta í hug að þetta sé eina dæmið um greiðslur sem verða skoðaðar eins og hvert annað mútuhneyksli. Við eigum eftir að sjá hverja svona sprengjuna á fætur annarri á næstu vikum. 

Það var ljóst að við áttum mikið í vændum þegar Davíð Oddsson hélt því fram fyrir nokkrum vikum að fjöldi stjórnmálamanna í landinu væri flæktur í óeðlileg hagsmunanet bankanna.

Verum þess minnug að upphaf alls þessa má rekja til þess að ríkið "seldi" þrjár ríkisbankastofnanir til þriggja viðskiptahópa sem höfðu hver sinn stjórnmálaflokkinn að bakhjarli. Íslandssaga framtíðarinnar mun skilgreina þessa flokka sem bankaflokka, flokka sem fengu einn banka á kjaft í einu misheppnaðasta einkavæðingarferli Íslandssögunnar.

Og Íslandssagan mun líka segja okkur frá því að fyrstu viðbrögð þjóðarinnar við þessum ósköpum var af sömu ætt og krafa afganskra kvenna um að fá áfram að vera undir stjórn talibana. Í ótta sínum leitar meirihluti almennings til sömu flokka og lék samfélagið hvað verst og skildu hér eftir brunarústir...

Guðlaugur Þór: Ég óskaði ekki eftir styrk

Einstaklingsframboð inni í kerfi flokka

Mér fannst afskaplega leitt að sjá ykkur bakka út og tel það mikinn missir fyrir lýðræðið þegar svona skeður, ég leyfi mér að halda því fram að mistök frambjóðenda liggi í þessari þráhyggju að stofna flokka og fara að samræma málflutning í stað þess að koma fram sem persónur með ólíkar skoðanir, og treysta kjósendum fyrir valinu á frambjóðanda án þess að reyna að setja skorður á val kjósandans með uppstillingu og samræmdum málflutning.

Það er ekki þverfótað fyrir áskorunum um að hætta við að hætta eða vinsamlegum kommentum um að þetta hafi verið slæmt að við fullveldissinnar skyldum hætta við. Ofanritað skrifar Þorsteinn Valur Baldvinsson sem býr í Múlassýslum. Og ég er alveg sammála Þorsteini. Vegna þessa var L-listinn ekki flokkur og við gerðum enga tilraun til að samræma málflutning okkar í smáatriðum. Slík samræming innan flokka stríðir enda gegn því fulltrúalýðræði sem við búum við.

Og kosningakerfið gerir það líka. Það er hannað fyrir flokka og sá sem vill bjóða fram krafta sína án þess að hafa flokk verður að hafa í liði sínu 126 aðra frambjóðendur.  Það er vitaskuld möguleiki að bjóða bara fram í einu kjördæmi en þá eru líkurnar á dauðum og ómerkum atkvæðum mikið meiri.

L-listinn var í raun og veru bandalag sex einstaklingsframboða í jafn mörgum kjördæmum. Þar gengum við út frá lágmarkssamstöðu um málefnagrunn sem var fullveldishugsjónin, baráttan gegn flokksræði og almennt umburðarlyndi og hófsemi.  Afhverju þurfti yfir höfuð þessa samstöðu um málefni spurðu margir. Jú, sá sem kaus L-lista á Norðurlandi með Guðrúnu á Guðlaugsstöðum í fyrsta sæti gat vegna kosningalaganna staðið frammi fyrir að atkvæði hans flyttist milli kjördæma og kæmi til góða frambjóðanda í öðru hvoru Reykjavíkurkjördæminu. Ef að Guðrún og frambjóðandinn fyrir sunnan væru í öllum atriðum fulltrúar andstæðra póla í pólitík þá var þessi tiltekni kjósandi svoldið grátt leikinn. 

Vonandi eigum við í framtíðinni eftir að sjá hér á landi landslistakjör sem væri sniðið að því að skapa raunverulegan farveg fyrir einstaklingsframboð utan flokka. Nú reynir á að gömlu flokkarnir eða stjórnlagaþing geti einir búið til þannig reglur - sem vinna í raun gegn flokksræðinu.

Óborganlegt kennslutæki

Þeir glópar eru til sem telja að heimurinn sé ævinlega í framför en staðreyndin er að jafnhliða því að góður gáfur geta af sér aðrar þá fæðir heimskan af sér ekki færri börn og því vill nútíminn gjarnan vera trunta.

Gleymskan veldur því líka að snjallar uppfinningar mannanna týnast og svo er um þessa uppáfinningu sem notuð var við Ísafjarðardjúp fyrir meira en hálfri öld síðan. Tæki sem þessi voru mönnum óþekkt og týnd tveimur áratugum síðan þegar mér var ætlað að læra sund og enda vafamál hvort það tókst nokkurntíma. Ég man það bara ekki enda reynir svo lítið á sundgáfuna í heita pottinum. En það man ég að af því var bæði mannhætta, vatnsfylli í nef og skelfing svo lá við dauðastjarfa að læra sund uppáfinningalaust. Þetta undirgekkst ég hjá einhentum skólastjóra upp í mínum afdölum í Reykholti og seinna hjá Hirti í Laugaskarði.

 En að öllu gamni slepptu þá er mynd þessi úr bók sem var að detta inn hjá okkur í bókabúðinni og heitir Frá dögum við Djúp og fleira. Höfundur er Sverrir Gíslason í Hábæ í Þykkvabæ sem ól sinn aldur lengi við Ísafjarðardjúp og byrjaði þar snemma að taka ljósmyndir. Auk myndanna er hér að finna endurminningar höfundar og margskonar frásagnir af mannlífi og þjóðháttum.

hvort sem það var í Reykholti eða hjá gáfum vex heimska veraldarinnar og þar sem heimskan er meiri en gáfurnar

Voru það mistök...?

Voru það ekki mistök að bjóða fram í Reykjavík, Bjarni og voru það ekki mistök að vera ekki bara áfram í Framsóknarflokknum.

Þessar spurningar fæ ég víða, í tali og bloggi, nú eftir að L-listi fullveldissinna hefur dregið framboð sitt til baka.

En svarið er einfaldlega nei. Með framboði L-lista höfðum við sem að honum stóðu áhrif á umræðuna og ég er ekki viss um að þau áhrif hefðu verið þau sömu ef fullveldissinnar hefðu litið út eins og sérframboð í Suðurkjördæmi einu saman. Sjálfur vogaði ég meiru með því að fara fram í Reykjavík og sé ekki eftir því. Ég er svo samsettur að ég hefi gaman af djörfum leik.

Ég ætla ekki að halda því fram að við L-listafólk höfum ráðið niðurstöðu landsfunda Sjálfstæðisflokks og VG. En það er algerlega óumdeilt að tilvist okkar skapaði hluta af þeim þrýstingi sem var á þessa flokka að halda fast við fyrri stefnu í ESB málum. Á móti voru svo aðrir þrýstihópar eins og t.d. 80 manna grasrótin hans Villa Egils, ASÍ, leiðaraskrif Þorsteins Pálssonar og svo mætti áfram telja. Við erum í pólitík til að hafa áhrif og þar hafði L-listinn erindi sem erfiði.

Nú velti ég því fyrir mér hvort ég eigi frekar að kjósa Frjálslynda eða Vinstri græna og þykir hvorugt gott enda skipti ég um skoðun á degi hverjum...

PS.: Svo ég svari því líka,- það voru alls ekki mistök að losna úr Framsóknarflokknum sem nú hefur ESB aðild á stefnuskránni og er öðru sinni á lýðveldistímanum stýrt af fólki sem hefur ekki einu sinni hirt um að standa við fyrirheit um að gera hreint fyrir dyrum í sínum eigin fjármálum og er þar líkt á komið með þeim flokki og Sjálfstæðisflokki. Og hefur slegið harðasta skjaldborg um útrásarvíkingana. Svei því allan daginn, eins og sagt var á Landeyjunum hér um árið.

Lorange og Hugason ræða L-listann

Jón B. Lorange bloggar vinsamlega um L-listann og bendir réttilega á að fullveldishreyfing okkar hafi unnið ákveðinn sigur þrátt fyrir að hætt sé við framboð. Athyglisverð færsla og skondið líka að sjá að enn eru einhverjir sem nenna að vera reiðir fyrir hönd frú Valgerðar sem var þó jafnan iðnust við vinnubrögð eins og þau sem ég kunni ekkert með að fara...

Sunnudagsmyndin...

Það er við hæfi á sunnudegi að gefa slaka á pólitíkinni og birta hér að gamni skemmtilega mynd sem Jóhanna Brövik í Reykjavík léði mér. Á henni er Jóhanna unga stúlkan fyrir miðju en að baki henni amma hennar og afi, Kristín Eiríksdóttir og Carl Jensen en lengst ti vinstri langafi minn og Skagfirðingurinn Benedikt Halldórsson frá Keldudal í Hegranesi.

Þurfti Hudson til að segja hlutina

Það þurfti loks menn með nöfn eins og Hudson og Perkins til að segja það sem allir þjóðlegir stjórnmálamenn hafa sagt mánuðum saman án þess að á væri hlustað.

Auðvitað áttum við aldrei að taka við IMF, aldrei að viðurkenna samningaleið varðandi skuldir bankanna og aldrei að velta fyrir okkur að við almenningur og ríkissjóður berum ábyrgð á gangsterahætti fárra íslenskra Björgúlfa í vondum félagsskap.

Og magnað að hlusta á Egil tala við þessa menn af aðdáun verandi áður í því liði með allri íslenskri fjölmiðla og krataelítunni sem hefur útilokað sömu sjonvarmið hvort sem þau hafa komið frá Pétri Blöndal, Guðna Ágústssyni, þeim sem hér skrifar eða frænda mínum í Svörtu loftum. Já að ógleymdum stjórnarandstöðu VG þingmönnum -VG-ráðherrar eru því miður allt önnur og ómarktækari dýrategund.

Leið fyrir hægri ESB sinna

Kosningarnar nú munu snúast um margt og meðal annars ESB. Sanntrúaðir aðildarsinnar á hægri kantinum eru ósáttir við að hafa ekki komist lengra með Sjálfstæðisflokksins eins og sjá má á Fréttablaðsleiðurum Þorsteins Pálssonar. En framsóknarmaðurinn Friðrik Jónsson á ráð undir rifi hverju:

Evrópusinnað Sjálfstæðisfólk getur með atkvæði greitt Framsóknarflokknum þannig haft mun meiri áhrif á bæði hvernig ríkisstjórn verður mynduð hér á landi eftir kosningar og aukið verulega líkurnar á því að farið verði í aðildarviðræður við Evrópusambandið strax í kjölfar þeirra.

Björgólfsmiðlar og Baugsmiðlar

Bjarni, af hverju er Jón Ásgeir, Baugur og fréttablaðið eitthvað verra en eignarhaldið á Morgunblaðinu? Fóru eigendur Morgunblaðsins eitthvað betur með lesendur sína en egendur Fréttablaðsins?

Ofanritað er komment inn á síðustu færfslu hjá mér, ritað af Steingrími Jónssyni bloggara. Allrar athygli verð athugasemd. Ég hef reyndar ekki neitt sterka sannfæringu fyrir því að eignarhald Jóns Ásgeirs á Fréttablaðinu hafi verið eitthvað heilbrigðara en eignarhald Björgólfs Guðmundssonar á Morgunblaðinu eða Exista manna á Skjá einum o.fl.

Ég held að allir þessir auðmenn hafi bæði meðvitað og ómeðvitað notað þessa miðla sína til að halda að okkur ótrúlega falskri heimsmynd sem deyfði þá sjálfa og okkur fyrir þeirri staðreynd að þeir voru að glutra niður bæði auði okkar og orðspori. Til hliðar stunduðu þessir fjölmiðlar svo afskipti af innanlandspólitíkinni og þar voru Baugsmiðlarnir kannski purkunarlausari gegn Davíð en Mogginn gegn Ingibjörgu. En það er kannski ekkert betri músin sem læðist!

Eini verulegi munurinn er að eftir að Mogginn komst í þrot komu nýir eigendur en þegar Fréttablaðið og Stöð 2 fóru í þrot þá kom Jón Ásgeir, skuldsettari en allt sem þekkst hefur í sögu þjóðarinnar og hirti samt fjölmiðlana sjálfur.

Baugsmiðill og ríkisstjórnin hans

Í fyrri grein um Baugsmiðla benti ég á að Jón Ásgeir hefði notað sér ítök og eign í Byr til að tryggja sér völd í fjölmiðlaheiminum. Það gerðist eftir bankahrunið þegar hann keypti Fréttablaðið og Stöð 2 út úr 365 miðlum. Nú íhugar ríkisstjórn að leggja ríkisstyrk til sömu bankastofnunar. Kannski væri bara hreinlegast að setja Jón Ásgeir beint á fjárlög svo dýr sem hann er að verða skattgreiðendum.

Á sínum tíma voru það núverandi stjórnarflokkar sem lögðust ásamt forseta Íslands í harða baráttu fyrir frelsi Baugsveldisins til að drottna yfir fjölmiðlaveldi landsmanna. Lengi vel taldi ég að þar hefði Vinstri grænum aðeins orðið á mistök en ef það er nú alvara Steingríms J. að leggja Byr til úr ríkissjóði sem svarar 20% af bókfærðu fé fer ég að efast. Það sem nú stendur upp úr í þessu er mikilvægi hins deyjandi Baugsveldis að halda innan í krumlu sinni fjölmiðlaveldi, sér og sínum til varnar.

Nýlega benti ég á þá ósvífni Fréttablaðsins að birta alls ekki greinar sem væru áróðri blaðsins skeinuhættir og benti á að blaðið væri fjær ritfrelsi heldur en jafnvel gömlu flokksblöðin, Þjóðvilji, Alþýðublaðið og Tíminn. Fyrir skrif þessi sem birtust á heimasíðu höfundar hlaut ég kárínur og árásir nokkurra starfsmanna Baugs en vitaskuld varð þar enginn til að skammast sín, ekki frekar en á DV þegar ritstjóri þar varð uppvís að grófri misnotkun á fjölmiðli.

Fréttablaðið birtir dag hvern þrjár til sex pólitískar viðhorfsgreinar launaðra pistlahöfunda og blaðamanna sinna en telur sig þess umkomið að neita almenningi alfarið að birta greinar hjá sér, ef þær koma við kaun blaðsins. Við sem tilheyrum stjórnmálaelítu landsins njótum undanþágu en almenningur fær þar ekki birtar greinar.

Þráfaldlega er ég af vinum varaður við að gagnrýna  fjölmiðil, það sé svo hættulegt og víst er að miðlar Baugs svífast einskis í að hafa æru og sóma af andstæðingum sínum. Þar taka menn jafnvel ófrjálsri hendi tölvuskjöl til ófræginar og útúrsnúnings.

(Birt í Mbl. 3.4.2009)